Ινδία & AI: Ανάμεσα στην Τεχνολογική Επανάσταση και τις Μεγάλες Προκλήσεις
Στη Bengaluru της Ινδίας, ο Adithya Kolavi ένιωσε ένα μείγμα ενθουσιασμού και επιβεβαίωσης καθώς παρακολουθούσε την DeepSeek να λανσάρει το ανατρεπτικό γλωσσικό της μοντέλο στον κόσμο νωρίτερα φέτος. Η κινεζική τεχνολογία ανταγωνιζόταν τις καλύτερες της Δύσης ως προς τις επιδόσεις, αλλά είχε δημιουργηθεί με πολύ λιγότερα κεφάλαια και σε πολύ λιγότερο χρόνο, σηματοδοτώντας μια νέα εξέλιξη στον χώρο του AI.
«Σκέφτηκα: "Έτσι κάνουμε την ανατροπή με λιγότερα"», λέει ο Kolavi, ο 20χρονος ιδρυτής της ινδικής startup AI, CognitiveLab. «Αν η DeepSeek μπόρεσε να το κάνει, γιατί όχι κι εμείς;»
Για τον Abhishek Upperwal όμως, ιδρυτή της Soket AI Labs και αρχιτέκτονα μιας από τις πρώτες προσπάθειες της Ινδίας να αναπτύξει ένα θεμελιώδες μοντέλο (foundation model), η στιγμή είχε μια μάλλον γλυκόπικρη γεύση.
Το μοντέλο του Upperwal, με την ονομασία Pragna-1B, πάσχιζε να επιβιώσει με ελάχιστες επιχορηγήσεις, ενώ έβλεπε τους διεθνείς ανταγωνιστές του να συγκεντρώνουν εκατομμύρια. Το προηγμένο αυτό πολύγλωσσο μοντέλο είχε έναν σχετικά μετριοπαθή αριθμό 1,25 δισεκατομμυρίων παραμέτρων και σχεδιάστηκε για να μειώσει τον «γλωσσικό φόρο» (language tax), το επιπλέον κόστος που προκύπτει επειδή η Ινδία —σε αντίθεση με τις ΗΠΑ ή ακόμα και την Κίνα— έχει πληθώρα γλωσσών προς υποστήριξη.
Η ομάδα του το εκπαίδευσε, αλλά οι περιορισμένοι πόροι δεν επέτρεψαν την κλιμάκωσή του. Ως αποτέλεσμα, λέει, το εγχείρημα κατέληξε να είναι μια απόδειξη της ιδέας (proof of concept) παρά ένα εμπορικό προϊόν.
«Αν είχαμε λάβει χρηματοδότηση πριν από δύο χρόνια, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ήμασταν εμείς αυτοί που θα δημιουργούσαμε αυτό που μόλις κυκλοφόρησε η DeepSeek», λέει με απογοήτευση.
Το Δίλημμα της Ινδίας στο AI: Γιατί Υστερεί στην Εγχώρια Καινοτομία;
Ο ενθουσιασμός του Kolavi και η απογοήτευση του Upperwal αντικατοπτρίζουν το φάσμα των συναισθημάτων μεταξύ των δημιουργών AI στην Ινδία. Παρά το καθεστώς της ως παγκόσμιος τεχνολογικός κόμβος, η χώρα υστερεί κατά πολύ σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα όσον αφορά την εγχώρια ανάπτυξη AI.
Οι Βασικές Προκλήσεις
Το χάσμα καινοτομίας έχει τις ρίζες του σε συγκεκριμένες, διαχρονικές προκλήσεις:
- Υποεπένδυση στην Έρευνα: Η Ινδία έχει διαχρονικά υποεπενδύσει στην Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D), στους θεσμούς και στην εφευρετικότητα που είναι απαραίτητες για την πρωτογενή καινοτομία.
- Γλωσσική Πολυπλοκότητα: Δεδομένου ότι καμία ιθαγενής γλώσσα δεν ομιλείται από την πλειοψηφία του πληθυσμού, η εκπαίδευση γλωσσικών μοντέλων είναι πολύ πιο περίπλοκη και δαπανηρή από ό,τι σε άλλες χώρες.
- Από Υπηρεσίες σε Προϊόντα: Ιστορικά γνωστή ως το παγκόσμιο κέντρο υποστηρικτικών υπηρεσιών (global back office), η Ινδία διαθέτει ένα τεχνολογικό οικοσύστημα που εξελίχθηκε δίνοντας προτεραιότητα στις υπηρεσίες έναντι της δημιουργίας πρωτογενών προϊόντων. Η μετάβαση προς ένα μοντέλο που εστιάζει στην καινοτομία αποτελεί τη μεγαλύτερη σημερινή πρόκληση.
Μια Πρόκληση που Αφορά και την Ελλάδα
Η μάχη της Ινδίας για τεχνολογική ανεξαρτησία στο AI αντικατοπτρίζει παρόμοιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και μικρότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Η δημιουργία εγχώριας καινοτομίας στο AI, μακριά από την κυριαρχία των ΗΠΑ και της Κίνας, απαιτεί την αντιμετώπιση κοινών εμποδίων:
- Η ανάγκη για υποστήριξη πολλών γλωσσών.
- Η εξασφάλιση ανταγωνιστικής χρηματοδότησης.
- Η δημιουργία εγχώριας τεχνογνωσίας.