AI και Απολύσεις: Πώς τα LLM Αποφασίζουν για το Μέλλον της Εργασίας σας
Η εξέλιξη της τεχνολογίας AI μεταμορφώνει την αγορά εργασίας με ρυθμούς πρωτοφανείς. Ενώ η κοινή πεποίθηση είναι ότι το AI λειτουργεί ως εργαλείο υποστήριξης, μια νέα πραγματικότητα αρχίζει να διαμορφώνεται.
Εργοδότες πλέον δεν χρησιμοποιούν απλώς το AI για να δικαιολογήσουν απολύσεις, να αναθέσουν εργασία σε χώρες του Παγκόσμιου Νότου ή να εκφοβίσουν τους εργαζόμενους για να υποταχθούν. Η καινοτομία έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: ένας αυξανόμενος αριθμός διευθυντών δίνει στο AI τον τελικό λόγο για το ποιος θα χάσει τη δουλειά του.
Αυτή η ανησυχητική τάση επιβεβαιώνεται από μια έρευνα σε 1.342 διευθυντικά στελέχη που διεξήγαγε το ResumeBuilder.com. Τα ευρήματα είναι αποκαλυπτικά: 6 στα 10 στελέχη παραδέχτηκαν ότι συμβουλεύονται ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο (LLM) όταν λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Η Επανάσταση του AI στο Ανθρώπινο Δυναμικό: Τα Στοιχεία Σοκάρουν
Σύμφωνα με την έκθεση, η χρήση του AI για αποφάσεις καριέρας έχει λάβει εντυπωσιακές διαστάσεις. Δείτε τα ποσοστά των managers που χρησιμοποίησαν προηγμένο AI για:
- Αυξήσεις Μισθών: Το 78% δήλωσε ότι συμβουλεύτηκε ένα chatbot για να αποφασίσει αν θα εγκρίνει αύξηση σε έναν υπάλληλο.
- Προαγωγές: Το 77% το χρησιμοποίησε για να καθορίσει ποιος θα πάρει προαγωγή.
- Απολύσεις: Ένα σοκαριστικό 66% ανέφερε ότι ένα LLM, όπως το ChatGPT, τους βοήθησε να λάβουν αποφάσεις για απολύσεις.
- Λύση Συμβάσεων: Το 64% κατέφυγε στο AI για συμβουλές σχετικά με τη λύση συμβάσεων εργασίας.
Η Απόλυτη Εξουσία στο AI: Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα πιο εξωφρενικά, η έρευνα έδειξε ότι σχεδόν 1 στα 5 διευθυντικά στελέχη αφήνει συχνά στο LLM του τον τελικό λόγο στις αποφάσεις — χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση ή έλεγχο.
Τα πιο δημοφιλή εργαλεία για αυτές τις διαδικασίες ήταν:
- ChatGPT της OpenAI
- Copilot της Microsoft
- Gemini της Google
Ο Κίνδυνος της «Κολακείας» του AI και οι Προκαταλήψεις
Οι αριθμοί αυτοί σκιαγραφούν ένα ζοφερό μέλλον για την εργασία, ειδικά αν συνυπολογίσουμε το γνωστό πρόβλημα της «κολακείας» (sycophancy) των LLM.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο όπου τα μοντέλα AI παράγουν απαντήσεις που ενισχύουν τις υπάρχουσες προκαταλήψεις του χρήστη, αντί να προσφέρουν αντικειμενική ανάλυση. Το ChatGPT είναι διαβόητο για αυτή την τάση, σε τέτοιο βαθμό που η OpenAI αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με ειδική ενημέρωση.
Αυτό σημαίνει ότι ένας manager που έχει ήδη μια αρνητική προδιάθεση για έναν υπάλληλο, μπορεί να λάβει από το AI την «επιβεβαίωση» που χρειάζεται για να προχωρήσει σε μια απόλυση, βασισμένος σε έναν αλγόριθμο που απλώς του λέει αυτό που θέλει να ακούσει.
Τι Σημαίνει αυτό για την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Αγορά Εργασίας;
Αν και η έρευνα εστιάζει κυρίως στην αγορά των ΗΠΑ, η παγκοσμιοποίηση της τεχνολογίας καθιστά αυτές τις τάσεις άμεσα σχετικές και για την Ελλάδα. Η διείσδυση του AI στις ελληνικές επιχειρήσεις είναι θέμα χρόνου.
Το μέλλον της εργασίας απαιτεί διαφάνεια, ηθική χρήση της τεχνολογίας και ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, όπως το ευρωπαϊκό AI Act, για να διασφαλιστεί ότι οι τελικές αποφάσεις για την καριέρα ενός ανθρώπου παραμένουν... ανθρώπινες.